Điều này không có nghĩ là ta sẽ không biết bảo vệ cho người thân của mình khi có nguy hiểm hay sẽ không biết bảo vệ đất nước mình khi có ngoại xâm. Tôi không phải là những suy tư, những cảm xúc, lạc thú từ những giác quan, hoặc những gì mà tôi đã trải nghiệm. (69) Niềm an bình toát ra từ chỗ trống vắng ấy: Có thể nói rằng chỗ trống vắng ở trong tâm hồn mình chính là nơi phát ra tiếng gọi, gọi ta trở về với nguồn cội.
Đó là một trạng thái ý thức tỉnh táo, hoàn toàn sáng tỏ. Chìa khoá trong chuyện này chính là sự chú tâm tức là sự im lắng một cách tỉnh táo. Hãy để ý những gi sẽ xảy ra khi bạn thôi không phê phán một kinh nghiệm nào đó mà bạn cho là “xấu”, thay vào đó bạn sẽ chấp nhận ở trong lòng, thầm nhủ rằng “Vâng, không sao cả” với sự việc đó và cho phép sự việc ấy được như thế.
Những mệnh đề này thoạt nghe có vẻ hợp lý và hiển nhiên, nhưng khi bạn nhìn kỹ lại, bạn sẽ nhận ra rằng trong tự thân cấu trúc của ngôn ngữ đã chứa đựng một ảo tưởng, một ảo tưởng không thể tránh được khi ta sử dụng ngôn từ. Sự thông thái chân chính hoạt động một cách im lặng. Người đời có câu: “Đi đâu thì ở đó!”.
Có nhiều thứ trong cuộc đời bạn rất quan trọng, nhưng chỉ có một thứ quan trọng một cách tuyệt đối. Khi bạn nhìn vào một thân cây, bạn có ý thức về thân cây. (68) Những câu chuyện mà bạn tự thêu dệt nên: Khi có một biến cố xảy ra, chúng ta thường không nhìn sự việc một cách chính xác, đúng đắn, khách quan.
Đây chính là bản ngã, “cái Tôi” được làm nênbởi suy tư và những cảm xúc miên man ở trong đầu bạn. (24) Khi nói về cái Chết, đối với tự ngã của chúng ta, thì đó quả là một điều đang sợ, vì Chết, đối với tự ngã, đồng nghĩa với sự hoại diệt, chẳng còn gì nữa cả. Bạn có thực sự có mặt trong khi làm những công việc đó? Bạn làm những việc ấy trong tình thái chấp nhận hay chống đối? Chất lượng, sự có mặt để thưởng thức công việc, và thái độ chấp nhận khi làm những công việc, đó mới chính là điều quyết định sự thành công hay thất bại của bạn trong đời sống, chứ không phải bao nhiêu nỗ lực mà bạn đã đổ vào những công việc đó.
Đó như là một sự nhận biết về cái không gian mà trong đó những ý nghĩ và cảm xúc của bạn được diễn ra. “Làm hết lòng mỗi việc!” (49), như lời một vị thiền sư, chính là tinh yếu của Thiền tập. Bởi vì Phút Giây Hiện Tại sâu sắc hơn là những gì đang xảy ra ở trong phút giây đó.
Bất hạnh hay một vấn đề gì khác của bạn không thể tồn tại trong Phút Giây Này. Nói một cách khác, nếu bạn chỉ muốn tìm thêm đề tài để suy tư, bạn sẽ không tìm được điều gì hữu ích trong cuốn sách này, và chắc chắc bạn sẽ đánh mất cái tinh tuý của những giáo lý được đề cập ở đây, đánh mất tinh tuý của cuốn sách này - những thứ không nằm trong giới hạn của ngôn từ mà tôi đang sử dụng. Nếu không có khả năng nhận biết đó, sẽ không có khái niệm, không có ý tưởng, không có thế giới.
Kinh Vệ Đà (Vedas) và Áo Nghĩa Thư (Upanishads) là hai bộ sách sớm nhất về giáo lý thiêng liêng của Ấn Độ giáo được ghi theo lối kinh văn , tương tự những kinh văn ghi lại lời dạy của Đức Phật sau này. (17) Tâm: Tức là cái Biết linh hoạt, và sống động ở trong ta. Qua thói quen phê phán của lý trí và sự co rúm của tình cảm, bạn cảm thấy mình có một quan hệ phản kháng có tính chất cá nhận với người khác và với những biến cố, tình huống trong đời bạn.
(5) Tâm: Tức là cái Biết linh hoạt và sống động nhưng vô hình tướng ở trong ta. Ví dụ, giáo lý “Tất cả là một” (21) chỉ là một bảng chỉ đường, mà không phải là Chân lý. Nhưng nhu yếu này không nhất thiết có liên quan đến tự ngã, mặc dù rất có thể trở thành một phần của tự ngã khi bạn vô tình kết hợp nhu yếu đó với sự phán xét hay những câu chuyện bạn tự thêu dệt nên (như “Tôi cần phải có một người đàn ông (hay đàn bà) ở bên cạnh để làm cho tôi cảm thấy hạnh phúc”).
Khi bạn hành xử như thế thì chính bạn cũng rơi vào lối cư xử vô thức theo một thói quen đã bị tha hoá lâu đời. Vì chúng chưa hề tự tách mình ra khỏi cơ cấu tổng thể của vũ trụ bằng cách tuyên bố một sự hiện hữu có tính cách biệt: “Tôi” và phần còn lại của vũ trụ, không dính gì với tôi. Nhìn cho kỹ để thấy rằng mỗi thân cây, mỗi ngọn cỏ, chim chóc và muông thú…đều an nhiên với chính nó.