Ở cấp độ này, câu hỏi điển hình là Cuốn sách muốn nói lên điều gì? hoặc Kết cấu cuốn sách như thế nào?, hay Cuốn sách gồm những phần nào?. Những cuốn sách chính thống là những cuốn chỉ có một và chỉ một cách hiểu đúng. Song để trả lời những câu hỏi này không phải là việc đơn giản.
Từ đó, ta có thể rút ra kết luận ngẫu nhiên rằng nếu không có loại vật chất nào tồn tại mà không có các bộ phận, thì một điểm, theo định nghĩa của Euclid, không phải là vật chất. Định lý 5 là kiểu định lý chứng minh mối quan hệ nếu thì. Bạn cũng cần nhờ rằng, bách khoa toàn thư không phải là thứ tốt nhất giúp bạn hiểu được sự việc.
Tiếp đến, chúng tôi dùng phép loại suy để chuyển các quy tắc đọc sách khoa học thành các quy tắc đọc sách giả tưởng. Nhìn chung, một cụm từ có mức độ đa nghĩa thấp hơn một từ. Gibbon xuất bản cuốn Decline and Fall of the Roman Empire (Sự suy tàn và diệt vong của Đế chế La Mã) với mục lục rất chi tiết trong mỗi chương.
Tuy nhiên, vẫn còn có những điều chưa thay đổi. Đó là các bản trường ca nổi tiếng như Iliad và Odyssey của Homer, Aeneid của Virgil, Divine Comedy (Vở hài kịch thần thánh) của Dante và Paradise Lost (Thiên đường đánh mất) của Milton. Cấp độ đọc này thường được dạy cho học sinh tiểu học.
Điểm khác ở chỗ từ điển thường khiến người đọc có cảm giác vừa đọc vừa chơi. Tính thống nhất của một tác phẩm mô tả chủ yếu nằm ở vấn đề chính mà nó giải quyết. Cách tốt nhất để thực hiện việc này là tạo ra một khung câu hỏi làm sáng tỏ vấn đề của ta và mỗi câu hỏi đó sẽ lần lượt được từng tác giả trả lời.
Phương pháp đọc đồng chủ đề đã được trình bày hết ở trên. Nếu ta phải thoát ra khỏi hiện thực, thì đó chính là hiện thực của đời sống nội tâm, của tầm nhìn duy nhất về thế giới xung quanh. Một số điều Plato và Aristotle nói tương tự nhau, một số lại khác nhau, nhưng dù họ có nhất trí hoàn toàn với nhau thì họ cũng không thể viết hai cuốn sách giống hệt nhau vì họ là những con người khác biệt.
Chúng tôi nhận thấy rằng, các thuật ngữ trong truyện đều là tên các nhân vật và sự kiện. Đây là quy tắc quan trọng hơn cả và là bản chất của cấp độ đọc kiểm soát. Tác phẩm Ethics (Đạo đức) của ông được viết theo kiểu hoàn toàn toán học với những định đề, chứng minh, hệ quả, bổ đề, chú giải… Tuy nhiên, phong cách này không thể giải quyết ổn thoả chủ đề về siêu vật lý và đạo đức.
Cả hai đều phải quan sát và suy nghĩ nhưng họ nghĩ về những loại thông tin khác nhau mà họ quan sát được, đưa ra những cách chứng minh kết luận khác nhau. Chỉ khi áp dụng cách này mà bạn vẫn không hiểu được thì mới phải nhờ đến chú thích hoặc ghi chú kèm theo. Thơ ca và các tác phẩm hư cấu không quá chú trọng sử dụng từ ngữ một cách tường minh như những tác phẩm khoa học.
Bốn câu hỏi trên là những nguyên tắc cơ bản mà Phần hai cuốn sách này đặc biệt quan tâm. Khái niệm toàn bộ của ông không chỉ là thời gian mà còn về các khía cạnh khác của cuộc sống. Nhưng những gì bạn tiếp nhận thông qua các giác quan lại luôn luôn cụ thể và cá biệt, còn những gì bạn dùng trí óc suy nghĩ luôn luôn trừu tượng và chung chung.
Độc giả có thể phải chứng kiến các thí nghiệm minh hoạ trong phòng thí nghiệm; xem xét và nắm bắt các tình huống tương tự trong sách; đến bảo tàng quan sát các mẫu hoặc các mô hình… Vì vậy, chúng ta cần phải dùng lối đi tắt trong đọc đồng chủ đề. Nhiều khi, chúng ta thích hay không thích một tuýp người này hơn tuýp người khác mà không biết tại sao.