Họ nói nghịch chỉ để nói nghịch thôi. Quả thực tội nghiệp tuổi khờ dại của biết bao nhiêu tâm hồn nếu được hướng dẫn sẽ trở nên vô cùng tốt đẹp. Song dù sao thái độ quân tử của họ cũng đáng quý mến.
Mấy cháu ở nhà, bạn để ý coi: hồi còn chừa chóp. Đã biết cái lý của việc tính giao nhận thấy nó không phải là việc tầm thường, bạn còn phải biết đề phòng những hăm dọa có thể làm cho nó bị thực hiện cách tàn ác. Có bao giờ phần đông bạn trai được khiêu gợi lòng trắc ẩn đối với những người xấu số trong xã hội.
Thì đối với họ thời gian như đốt trôi giai đoạn: hai giờ Việt văn qua như chốc lát. Quả thật tuổi thanh xuân của bạn trai là tuổi trách nhiệm. Cái tật hứa ẩu mà thề bán mạng, thề lấy được là tật căn bản.
Nó làm con người mất chân lý, tôi muốn nói làm con người mù quáng không còn nhận được thực giá trị của chính bản thân mình. Bạn họ nuôi nấng giúp đỡ họ đủ điều, họ túm đồ của bạn họ đem cầm, đem bán. Họ học hành thông thái.
Cứ chung bạn trai không có ác tâm. Đến khi gặp một biến cố, trở lực nào đó, con người mặt thực của họ bung ra như lúa ẩm đứt niềng bồ làm kẻ quá lạc quan về họ đâm ra tuyệt vọng. Bạn trai mất dần nghị lực lựa chọn, quyết định độc lập.
Nhiều cuộc ái ân trong lúc đợi chờ bị thời gian thí nghiệm, dần dần phai lạt, tiêu trầm luôn. Có lẽ vì cha mẹ chịu ảnh hưởng của sợ hãi hoặc giặc giã. Vì đối tượng chánh của quyển này là phân tích tâm hồn bạn trai nên ở đây tôi chỉ gợi vài nét chánh để bạn nhận thức con người kỳ biệt của bạn trai thôi.
Họ hay diễn lộ tình thương bằng những cử chỉ, tác vi, thái độ bên ngoài như tặng đồ vặt kỷ niệm, như trước khi đi đâu phải từ giã nhau, đi ngang nhau liếc cười, bắt tay siết mạnh và kéo dài. Còn bạn trai, thì vừa ưa hoạt động vừa hướng nội. Về tiền bạc cha tỏ thái độ tinh thần nầy rõ rệt.
Ngày nọ cậu trốn giám thị leo cây thang chánh của trường, leo tận lên lầu thứ hai rồi kẹp tay vượn, tuột xuống cho đến tầng chót. Trước khi đề cập cơ cấu tâm lý bạn trai, tôi cũng muốn bạn nhận thức tính chất lỳ diệu của con người bạn trai. Họ không khinh rẻ, phản đối, chia trí đâu.
Bị bạn già hàm trống miệng đem nộp cho kẻ khác, xuyên tạc, mỉa mai, bạn trai đâm ra bi quan, cho đời là giả dối. Cũng nên đề phòngtính thay đổi, sự bội bạc của người đời. Không gì khổ bằng mụn bọc: nó làm cho không ít bạn trai mặt lớn mặt nhỏ, sưng húp và đau rát.
Bạn trai nào cũng đều có lúc làm Anatole France con nít và Anatole France 17 tuổi. Thưa bạn nếu được nhiều bà mẹ dạy cho con trai mình về tính giáo dục như vậy, chắc tuổi xuân tránh được nhiều hiểu lầm trong vấn đề nam nữ. Cũng chưa nói hằng loạt tên những người ảnh hưởng lịch sử, xây cách mệnh làm xao động thế giới.