Vì lòng nghe trống rỗng nên khi kinh nghiệm cùng Đấng Thiêng liêng họ nghe nguội lạnh gần như thất vọng. vì những sự kiện ấy có thể tái đi diễn lại trong trường tình của hai phái. Vì có ái tình căn cứ vào cảm tình đó mà nàng Andromaque của Racine từ chối quả tim của Prrhus vì đã trót yêu Hector.
Song cuộc sinh hoạt của họ lúc bấy giờ là cuộc sinh hoạt được chi phối bởi bản năng nhiều hơn là tâm hồn. Ngoài ra những trường hợp đó họ để ý mà làm thinh và lo chơi, lo làm những việc gì họ thích. Vẫn biết khi bị ái tình chi phối người ta có thể ra vẻ quỳ mọp, lòn cúi.
Họ tuy không cótính hồ nghi như của hai người nầy nhưng họ hay có cảm tưởng thầy giáo thiên vị bạn lớp chép bài. Đừng gợi lại những kỷ niệm ghi bóng quả tim, để rót thêm cho nhiều tâm hồn buồn tợ một chén đầy, một giọt nước khiến cho tâm hồn khổ đau. Họ vui sướng, được một bạn gái chép cho một bản nhạc.
Tạitính thành thực, thẳng thắng tự nhiên chăng? Cũng có lẽ. Cũng ở tuổi nầy nhiều bạn trai tìm đọc sách báo bàn về vấn đề nam nữ. Người ta đâu lấy làm lạ khi thấy nhiều gia đình sạt nghiệp vì vợ tiêu lòn tiền của cho kẻ mình ngoại tình mà chồng vẫn sống trong sự gạt gẫm đáng thương tâm.
Tôi lúc làm hiệu trưởng trung học, trong khi học sinh nam nữ thảo luận chung, hay nghe những câu đại khái của nam sinh: ối! Mấy chị mà làm gì! Để tụi tôi. Tại sao sau lúc họ đóng vai trò thế Thượng đế gieo một mầm sống rồi họ không can thiệp gì hết vào sự lớn lên về thể xác của đứa con mà về sau họ tha thiết yêu con? Trả lời câu hỏi nầy phải chạy đến tình yêu và nhất là lương tâm. Họ tìm những chiếc băng ở những nơi bóng mát, một gocù vườn thanh vắng nào đó để ngồi không.
Đến đây bạn cũng chưa thấy tôi bàn ngay vào bản chất ái tình của bạn trai. Chắc bạn thấy nhiều trường hợp đa thê hơn là trường hợp đa phu. Nhưng để được sáng tỏ hơn về nội tâm của bạn trai và để các nhận xét tâm lý trong các phần trước được có giá trị giáo dục, tôi viết thêm chương sau.
Sự thân mật gây tín cẩn tạo bầu khí thụ giáo đắc lực. Tôi chỉ biết ông qua loa vậy. Thành ra đời tình ái của họ tự nhiên chung thủy mà không hiểu rõ tâm lý ái tình của họ.
như ai qua bến nào đó cho tôi nhắn vài câu, thương về đủ thứ. Một em bé khát nước, tôi nhờ bạn múc cho nó tô nước. Riêng vấn đề nầy tôi chỉ mời bạn suy nghĩ lại.
Nhưng căn cứ vào phong trào trụy lạc của xã hội hiện đại nhất là ở những nước duy vật, người ta bi quan lắm về lòng băng tuyết của giới đầu xanh. Nhà giáo dục muốn thành công phải khai thác cátính ấy. Monsabre dặn dò thanh niên: Trước khi lao mình xuống nước người ta dò dòng sông.
Hãy nghe Gina Lombroso trong cuốn Tâm hồn đ àn bà đã nói cách chí lý: 'Chính bởi ái tình của đ àn ông nối chặt với sự khoái lạc chiếm cứ vào họ yêu đàn bà nào họ chưa làm chủ được, hơn là người đã thuộc quyền họ, họ yêu vị hôn thê hơn là vợ của họ. Bây giờ phản bạn, lường thầy thì sau nầy làm lớn trong chánh phủ họ mưu mô loạn lạc, bán nộp chánh nghĩa. Thánh Aucutinh đã hoan phí nữa đời mình trong trụy lạc, nhờ thánh sủng trở về chính lộ và làm đại thánh.