Tôi ân hận cho bạn lắm, nhưng còn có chỗ để an ủi. Nhưng có gì lạ đâu? Vẫn là luật nhân quả mà. Bỏ qua lời tôi là bỏ qua lời khuyên quý báu nhất đấy.
Nhưng không cuốn nào có thể thay việc tự xét mình hàng ngày được, tự xét một cách thật thà ngay thẳng những việc mới làm và sẽ làm. Hãy chú ý hết vào việc hồi âm, không cho óc mình nghỉ ngơi một phút nào suốt cho tới khi tới sở, tới nơi bạn ngồi ngay xuống, lấy giấy trả lời. Bạn có thể có những nguyên tắc giúp mình tin rằng cướp bóc là làm việc phải.
Tôi lại đón bạn khi bạn ở sở ra. Mà trong luyện trí, một yếu tố quan trọng nhất là phải thấy gắng sức, khó nhọc, thấy nửa muốn làm, nửa muốn bỏ; cảm giác đó không thể có được, khi ta đọc tiểu thuyết. Bạn phung-phí thời giờ quí báu của bạn ra sao tuỳ ý, sự tiếp tế cũng không vì vậy mà ngưng lại.
trong chương trước, tôi đã kể tên Marc Aurele và Epictete. Hôm đó, bạn không bỏ ra 45 phút để sửa soạn đi ngủ. Chương trình lập ra thì phải theo nhưng không được coi nó như một ngẫu tượng phải thờ.
Bạn lựa một thời đại hoặc một đầu đề, hoặc một tác giả thôi. Vậy nhất định không được đọc báo trên xe! Thế là đã để dành được 45 phút rồi đấy nhé! Mặc dầu vậy, tôi vẫn phải viết vì cần phải viết.
Sự thật là không có con đường nào dễ dàng cả. Muốn xiết chặt ngay vấn đề tiêu dùng thì giờ, tôi lựa trường hợp một cá nhân nào đó để xét. Nó là nguyên nhân của trạng thái không yên ổn trong tâm tư, nó như một bóng ma, luôn luôn phá quấy những cuộc vui của ta.
Chẳng hạn bạn có thể đọc cuốn "Xem tranh cách nào?" của Clermont Witt, hay cuốn "Xét các công trình kiến-trúc cách nào?" của Russell Sturgis. Đáng lẽ tôi chỉ cho bạn thì xin bạn chỉ lại cho tôi. Chắc bạn không dám cả gan chối cãi điều đó chứ? Nếu bạn chịu nhận mà còn không chịu bỏ ra một phần mỗi ngày để suy nghĩ kỹ lưỡng về lý trí, nguyên tắc và hành vi thì có khác gì muốn sáng thì phải có đèn, mà bạn lại nhất định không chịu thắp đèn không?
Muốn xiết chặt ngay vấn đề tiêu dùng thì giờ, tôi lựa trường hợp một cá nhân nào đó để xét. Trong cái xứ sở của thời-gian, giàu nghèo cũng như nhau, khôn dại cũng như nhau. Phần đông chúng ta không ra khỏi châu thành chúng ta ở, cũng không chịu kêu xe lại công ty du lịch hỏi giá tiền một cuộc du hành tới La Mecque.
Bạn phải bảo vệ lòng tự trọng của bạn. Loại sách để học đó ở Luân Đôn không thiếu gì. Ăn chỉ mất nữa số giờ đó thôi, nhưng tôi xin để trọn thời gian đó cho bạn muốn làm gì thì làm.
Và cả khi ta thấy nhiệm vụ quá sức ta, ta phải chịu thua, mà ta vẫn nghĩ rằng nếu bắt sức ta làm thêm được cái gì nữa thì ta ít bất mãn hơn. Bạn có thể nghiên cứu riêng về một loại âm nhạc nào (như loại hợp tấu chẳng hạn). Bảo rằng trí óc bạn không thể tập trung vào một tư tưởng là không có căn cứ.